Σοφία ΜπασκάκηΥπάρχει μια πολύ «τρελή» θεωρία που προσπαθεί να εξηγήσει γιατί οι άνθρωποι φαίνεται να «ξυπνούν» συνειδησιακά γύρω στην ηλικία των πέντε ετών. Αυτή η θεωρία σχετίζεται και με το πώς αισθανόμαστε ότι ο χρόνος «τρέχει πιο γρήγορα» καθώς μεγαλώνουμε.
Η πρώιμη ανάπτυξη της ανθρώπινης συνείδησης
Η πιο παλιά ανάμνηση που θυμάται κανείς συνήθως προέρχεται από τα πρώτα χρόνια του σχολείου, με λίγες ή καθόλου ξεκάθαρες αναμνήσεις από την προσχολική ηλικία. Ωστόσο, η επιστήμη δείχνει ότι η συνείδηση δεν εμφανίζεται ξαφνικά, αλλά υπάρχει ήδη από τη γέννηση ή ακόμα και νωρίτερα.
Έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στη Γαλλία, οι οποίες μελέτησαν την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου βρεφών, απέδειξαν πως μωρά μόλις πέντε μηνών παρουσιάζουν σημάδια συνείδησης, αν και σε πιο αργό ρυθμό σε σύγκριση με τους ενήλικες. Μάλιστα, μελέτες υποστηρίζουν ότι η συνείδηση μπορεί να αρχίσει να αναπτύσσεται ήδη από το τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.
Πότε «αποκτούμε» συνείδηση ως άνθρωποι;
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ υποστηρίζουν ότι κάποιες ενδείξεις της συνείδησης, όπως ο στοχευμένος έλεγχος κινήσεων και η ρητή μνήμη, εμφανίζονται γύρω στην ηλικία των τριών με τεσσάρων ετών. Αυτό εξηγεί γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι νιώθουν ότι «γίνονται» άνθρωποι περίπου στην ηλικία των πέντε.
Η θεωρία αυτή ενισχύεται από την παρατήρηση ότι η συνείδηση και οι σχετικοί δείκτες της εξελίσσονται σταδιακά, με ορισμένα χαρακτηριστικά να εμφανίζονται νωρίτερα και άλλα αργότερα κατά την ανάπτυξη του παιδιού.
Γιατί ο χρόνος «τρέχει» πιο γρήγορα όσο μεγαλώνουμε;
Η ίδια θεωρία βοηθά να εξηγηθεί και η υποκειμενική αίσθηση ότι ο χρόνος «αναπτύσσει ταχύτητα» με τα χρόνια. Καθώς ο εγκέφαλος συσσωρεύει περισσότερες αναμνήσεις, εμπειρίες και συναισθήματα, η επεξεργασία τους γίνεται πιο σύνθετη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μετράμε τον χρόνο μέσα από πλούσιο υλικό μνήμης, με την αντίληψη να αλλάζει και να επιταχύνεται.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, αυτή η αλλαγή στην αντίληψη οφείλεται στο ότι το μυαλό πλέον «διαχειρίζεται πολύ περισσότερες μνήμες, συναισθήματα και εμπειρίες» από ό,τι στα πρώτα χρόνια της ζωής.
